رزین چیست؟
معنی لغوی رزین همان صمغ است و دلیل نامگذاری برخی پلیمرها تحت عنوان رزین، این است که این پلیمرها مایعات غلیظ و ویسکوزی مانند صمغ درختان هستند.
صمغ درختان مایعی است که از تنه درختان خارج می‌شود و پس از گذشت زمان سخت می‌شود. این مایع در درختان مختلف رنگ‌های مختلفی از شفاف تا زرد روشن تا قهوه‌ای تیره دارد. صمغ درختان بوی تندی دارد و از جمله مزایای آن برای درختان دور کردن حشرات مزاحم از درخت است. اما بشر از دیرباز از صمغ درختان جهت کاربردهای گوناگون مانند کاربردهای تزئینی و یا جهت آب بندی کردن قایق‌ها استفاده می‌کرده است.
انواع رزین ها:
رزین‌های طبیعی
رزین های طبیعی در طبیعت یافت می‌شوند. این نوع رزین ها اغلب از تنه درختان به دست می‌آید. با ایجاد کردن خراش بر روی تنه درختان مایعی غلیظ از آن خارج می‌شود که همان رزین طبیعی است..
رزین‌های مصنوعی
بشر با الهام گرفتن از طبیعت، رزین‌های مصنوعی را ساخته است. این رزین‌ها معمولاً از ترکیب کردن مواد شیمیایی مختلف حاصل می‌شوند. از جمله موادی که در فرمول شیمیایی رزین‌ها استفاده می‌شود، می‌توان از انواع روغن‌ها و اسیدهای چرب طبیعی مانند:
- اسید استئاریک
- اسید فوماریک
- گلیسیرین
- اسیدهای تک عاملی
- دوعاملی و چند عاملی مصنوعی مانند: اسید ترفتالیک، اسید فتالیک، اسید اکریلیک، اسید مالئیک
- الکل های یک یا چند عاملی مانند: مونواتیلن گلایکول، دی اتیلن گلایکول و بسیاری از مواد شیمیایی چند عاملی با قابلیت واکنش شیمیایی مانند وینیل استات و … نام برد.
رزین‌های مصنوعی از آنجا که در حجم انبوه تولید می‌شوند و ترکیب شیمیایی و خواص نهایی کنترل شده‌ای دارند و دارای تنوع بسیار زیادی می‌باشند، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
کاربردهای اصلی رزین‌های مصنوعی
از کاربردهای اصلی رزین‌های مصنوعی می‌توان به انواع پوشش‌ها، انواع چسب‌ها، انواع لاک ها، انواع فوم ها و همچنین تولید برخی قطعات مانند قطعات کامپوزیتی، لمینیت ها، سنگ مصنوعی و … اشاره کرد.
رزین‌های ترموست
اکثر این نوع رزین‌ها، پلیمرهای ترموست هستند که به صورت مایع عرضه می‌شوند ولی در نهایت به روش‌های گوناگون مانند اضافه کردن عامل سخت کننده (هاردنر) به شکل سخت نهایی خود در‌می‌آیند. در ترکیب این نوع رزین‌ها حداقل یک ماده شیمیایی با بیش از دو عامل فعال وجود دارد که باعث ایجاد ساختار شبکه‌ای سه بعدی می‌شود.
به عنوان نمونه‌هایی از این دست رزین‌ها می‌توان از:
- رزین‌های آلکیدی
- رزین‌های پلی‌استر غیر اشباع
- رزین‌های اپوکسی
- رزین فنل فرمالدئید
- رزین اوره فرمالدئید
- رزین‌های اکریلیک
- رزین‌های وینیل استر نام برد.
رزین‌های ترموپلاستیک
علاوه بر کاربرد رزین جهت مواد پلیمری ترموست گاهی اوقات برای نام بردن از برخی ترموپلاستیک‌ها نیز از واژه رزین استفاده می‌شود. به عنوان مثال می‌توان از رزین پلی‌کربنات، پلی متیل متاکریلات و … نام برد.
در بسیاری از موارد به جای استفاده از واژه پلیمر از واژه رزین استفاده می‌شود بنابراین می‌توان رزین را معادل پلیمر استفاده کرد.
